مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه آماده ارائه مشاوره در زمینه اقتصاد اسلامی است/ الگوی مردمسالاری اقتصادی دینی را بر اساس دیدگاه آیت الله شاه آبادی طراحی کرده ایم
حوزه/ بخش علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه؛ ارائه مبانی نظری، الگو و شاخصهای اقتصاد مقاومتی را در کنار تبیین روشنی از مؤلفههای اقتصاد مقاومتی در اولویت پژوهش قرار داده و تلاشهای علمی خود را در تشکیل کارگروه علمی دنبال کرده است.
به گزارش خبرگزاری حوزه،رهبر معظم انقلاب پس از ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی در سخنرانیها و نشستهای مختلفی به تبیین ضرورت و ابعاد گوناگون اقتصاد مقاومتی پرداختند، ولی پس از مدتی بارها نسبت به عدم تحقق اقتصاد مقاومتی بهرغم تلاشهای فراوان، گله کردند.مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه پس از تأسیس، اهداف خود را در بخش راهبری علمی، درک روشن از اقتصاد مقاومتی و بر اساس تفسیر رهبر معظم انقلاب و راهبری برای اجرایی نمودن آن در حوزههای اقتصادی قرار داده است. برای آشنایی هرچه بیشتر در این عرصه، گفت و گویی با حجت الاسلام حمزه معلی، معاون علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه انجام دادهایم که خدمتتان تقدیم میگردد.
* آغاز سخن
یکی از علل عدم تحقق اقتصاد مقاومتی و سیاستهای آن، عدم درک روشن از اقتصاد مقاومتی بر اساس تفسیر رهبر معظم انقلاب است. در تبیین اقتصاد مقاومتی سه نوع رویکرد وجود دارد که عبارتاند از: ۱. رویکرد سرمایه داری. ۲. رویکرد دولت محوری، ۳. رویکرد مبتنی بر تفسیر رهبری. دو رویکرد اول اقتصاد مقاومتی را به انحراف میبرد. به نظر میرسد که یکی از دلایل عدم تحقق اقتصاد مقاومتی، تبیین آن بر اساس دو رویکرد اول و فاصله گرفتن از رویکرد سوم (اصلی) است. به همین جهت مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه یکی از اهداف خود را تبیین اقتصاد مقاومتی بر اساس تفسیر رهبری قرار داده است.
بنابراین بخش علمی؛ ارائه مبانی نظریه، الگو و شاخصهای اقتصاد مقاومتی را در کنار تبیین روشنی از مؤلفههای اقتصاد مقاومتی (مردم بنیادی، عدالت محوری، الگویی الهام بخش از نظام اقتصادی اسلام، درون زایی، برون گرایی، رویکرد جهادی، دانش بنیانی، مولد، پیشرو، فرصت ساز، انعطاف پذیر) در اولویت پژوهش قرار داده و تلاشهای علمی خود را به تشکیل کارگروه علمی دنبال کرده است.
* فعالیتهای بخش علمی
بخش علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی متشکل از جمعی از اساتید و صاحب نظرات عرصه اقتصاد مقاومتی است که رسالت خود را فهم اقتصاد مقاومتی بر اساس تفسیر رهبری میداند. هدف این بخش راهبری علمی جهت ارائه مبانی، نظریه، مدلها، الگوها و شاخصهایی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی در سطح جامعه است.
بهطور کلی بخش علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی با انجام فعالیتهای متنوع، نقش مؤثری در راهبری علمی اقتصاد مقاومتی در سطح کشور داشته است. ارائه مشاورههای علمی به محققان، مقالات و پایان نامهها و نظارت علمی بر طرحهای پژوهشی مرتبط با موضوع اقتصاد مقاومتی، همچنین تربیت متخصصین حوزوی بر اساس مبانی فقهی در رشته اقتصاد اسلامی نمونهای از این فعالیتها است. از دیگر آثار بخش علمی مرکز میتوان به برگزاری کارگاهها، کرسیها و نشست های علمی در موضوعات مرتبط اشاره کرد که هر کدام با بررسی زاویه ای از اقتصاد مقاومتی به روشن شدن این نظریه توسط نخبگان، کمک کرده است.
همچنین تهیه بانک اطلاعات از آثار مکتوب و محققان و اقدام برای ایجاد کتابخانه تخصصی اقتصاد مقاومتی، گامی مؤثر در راستای انجام پژوهشهای مرتبط بوده است. این مرکز با تألیف کتابهای گوناگون به تبیین چیستی اقتصاد مقاومتی و چگونگی تحقق آن در سطح جامعه با ارائه الگوهای عملیاتی همت گماشته و با پیشنهاد و اجرای طرح جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی در جهت اجرای آن تلاش کرده است.
از دیگر فعالیتهای این بخش میتوان به برقراری ارتباط مؤثر با نهادهای علمی بهمنظور جهت دهی و راهبری آن مراکز به سمت تولیدات علمی بر اساس مبانی و تفسیر رهبری از اقتصاد مقاومتی اشاره کرد. در ادامه اهم فعالیتهای این بخشها باید به این موارد اشاره کرد:
۱. نظارت علمی بر طرح پژوهشی مدل اسلامی برای شرکتهای دانش بنیان: این طرح در جهت راهبری علمی مرکز اقتصاد مقاومتی انجام گرفته است. بسیاری از شرکتهای دانش بنیان که نقش مهمی در رفع وابستگی و تحقق اقتصاد مقاومتی ایفا میکنند توسط جوانان ارزشی و انقلابی اداره میشوند. جوانانی که انگیزه آنها از فعالیتهای اقتصادی نه تنها سود مادی بلکه حرکت در مسیر اهداف انقلاب اسلامی است. در این جهت پس از اینکه جلسات متعدد علمی میان تعدادی از این شرکتها و مرکز اقتصاد مقاومتی صورت گرفت، در نهایت برخی از این شرکتها تمایل خود را برای حمایت از طرح پژوهشی که پاسخگوی سؤالات این شرکتها از مبانی اسلامی و نه از اقتصاد غربی باشد اعلام نمودند، مرکز اقتصاد مقاومتی جهت انجام این پروژه تحقیقاتی تعدادی از محققان فقه اقتصادی را به این شرکتها معرفی نمود و این طرح در غالب قرارداد پژوهشی در حال اجرا است.
در فاز اول این طرح قرار است غیر از تبیین مبانی و مؤلفههای کلان نظام اقتصادی اسلام و اقتصاد مقاومتی و همچنین تبیین انواع شرکتهای دانش بنیان و نقاط ضعف و قوت آنها، جهت توزیع درآمدهای حاصل برای شرکت و گردش مالی و سیستم تأمین مالی این شرکتها مدل اسلامی ارائه شود. این مدلها برگرفته از مبانی اسلامی و در راستای تحقق اهداف و اصول نظام اقتصادی اسلام است.
مدیر علمی این پروژه حجت الاسلام کمیل قنبرزاده، مسئول کارگروه علمی مرکز اقتصاد مقاومتی است و مرکز اقتصاد مقاومتی نظارت علمی این پروژه را نیز به عهده دارد.
قابلیتها: این طرح علاوه بر این که میتواند مدلهای عملیاتی اداره این شرکتها را از مدلهای غربی به مدلهای اسلامی تغییر دهد، میتوان مسیر حرکت این شرکتها را به گونهای ترسیم کند که در مسیر حرکت نظام اقتصادی اسلام و هماهنگ با سایر اجزا نظام باشد؛ و همچنین با توجه به استقبالی که از شرکتهای دانش بنیان دیگر نسبت به این طرح شده است میتواند چون نخ تسبیح شرکتهای دانش بنیان را تحت عنوان شبکهای منسجم راهبری نماید بدون اینکه دخالتی از طرف دولت و یا هیچ نهادی وجود داشته باشد.
اثرگذاری: هم اکنون که طرح در مرحله مقدماتی خود به سر میبرد شرکتهای متعددی در تهران، قم، اصفهان، زاهدان و کیش آمادگی خود را برای عملیاتی نمودن مدلهای طراحی شده و آموزش کارکنان شرکتها اعلام داشتهاند.
۲. پروژه طراحی بانک مطلوب اسلامی: با توجه به اهمیت بانک و تأثیر گذاری آن در اقتصاد، مرکز اقتصاد مقاومتی کمیتهای در این رابطه تشکیل داده که خدمات فراوانی ارائه داده است. از قبیل جلسات متعدد مشاوره و مباحثه علمی جهت رفع ایرادات موجود در طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران و تبیین مسئله خلق پول و بررسی وضعیت موجود در بانکداری متعارف در دنیا و... . علاوه بر این کارگروه، حجت الاسلام دکتر یوسفی بهعنوان مسئول مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی، نظارت علمی پروژه طراحی بانگ مطلوب اسلامی را به عهده دارد و قرار است مدل مطلوبی برای بانکداری اسلامی بر اساس مبانی اسلامی و نه بر اساس روش عدم مغایرت ارائه نماید.
۳. ارائه مشاورههای علمی اقتصادی: با توجه به اینکه اکثر مراکز موجود علمی در رشته اقتصاد مبتنی بر اقتصاد غربی حرکت میکنند، فعالان اقتصادی انقلابی به دنبال یک مرجع علمی اقتصادی هستند که بتوانند پاسخ سؤالات اقتصادی خود را از منظر اسلام به دست آورند. این قابلیت در این مرکز اقتصادی به نحو شایستهای وجود دارد. بدون اینکه هیچ گونه تبلیغاتی در این زمینه صورت گیرد و یا نهاد و سازمان خاصی برای این کار وجود داشته باشد، اساتید اقتصادی اسلامی مرتبط با این مرکز تا کنون دهها مورد مشاوره اقتصادی بر اساس مبانی اسلامی را به متقاضیان ارائه نمودهاند که به نظر میرسد مرجعیت این مرکز در این زمینه شکل گرفته است.
۴. همکاری با مراکز علمی و پژوهشی: با توجه به اینکه این مرکز نقش راهبری را به عهده دارد، جهت راهبری مطالعات علمی اقتصاد مقاومتی همکاری گستردهای با مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه اقتصادی اسلامی در موضوعات اقتصاد مقاومتی دارد که تلاش میکند از این طریق بتواند حرکت علمی اقتصاد مقاومتی را از نظر جهت گیری و صحت و اتقان و انطباق بر مبانی اسلامی پیش رانی نماید. چند نمونه از این همکاریها:
- حضور یک نماینده از هر یک از مراکز علمی و پژوهشی مرتبط با حوزه علمیه در شورای سیاستگذاری مرکز اقتصاد مقاومتی جهت ایجاد هماهنگیهای لازم و همکاریها در مسائل مرتبط با اقتصاد مقاومتی
-ارائه طرح علمی رونق تولید به مراکز پژوهشی و همکاری علمی در جهت انجام پژوهشهای مورد نیاز در همکاری با پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و مرکز جامع علوم اسلامی و پژوهشگاه فقه نظام و سایر پژوهشگاه ها
- تشکیل کارگروههای علمی در رابطه با مسئله بودجه و ارزهای رمز پویا و بررسی طرحها و لوایح اقتصادی مجلس در همکاری با مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی
۵. همکاری با حوزه علمیه قم و مراکز تخصصی در جهت تشکیل گروه فقه اقتصادی: جهت تربیت متخصصین مسلط بر مباحث فقهی در رشته اقتصاد اسلامی، لازم بود حرکتی در این زمینه صورت گیرد که از طرف شورای گسترش حوزههای علمیه به حجت الاسلام یوسفی سپرده شد. این کار کمک اعضای گروه علمی مرکز انجام شده و مورد قبول مسئولین حوزه علمیه قرار گرفته است. همچنین در مرحله اجرا نیز نمونههایی از این طرح در مراکز علمی تخصصی حوزه اجرایی شده است که میتوان به مرکز جامع علوم اسلامی و مدرسه علمی مشکات اشاره نمود. مسئولیت اداره گروه علمی اقتصاد در این مراکز با حجت الاسلام دکتر یوسفی و همکاران ایشان در مرکز اقتصاد مقاومتی است.
رایزنیهای نهایی این اواخر سال ۹۸ انجام شد و نامهنگاریهایی در این عرصه صورت گرفت و احتمال زیاد در سال تحصیلی جدید، بهعنوان یکی از دروس اقتضایی، در حوزههای علمیه، درس اقتصاد مقاومتی عرضه شود. بر اساس کتاب «درسنامه اقتصاد مقاومتی».
منظور از دروس اقتضائی، جدای از دروس اصلی حوزه است که هر گونه تغییر و کم کردن و اضافه کردن در آن باید به تأیید شورای عالی حوزههای علمیه برسد؛ دروس اقتضائی، شامل دروسی است که ارائه آن تحت نظارت و تأیید معاونت آموزش حوزههای علمیه انجام میپذیرد که هر مدرسهای چند واحد از دروس اقتضائی را به طلاب ارائه میکند که با نظر مدیر مدارس بر اساس شرایط جغرافیایی، فرهنگی و...، ارائه میشود که یکی از آنها بر اساس تصمیم گرفته شده، درس اقتصاد مقاومتی است. طلاب ملزم به گذراندن این دروس میباشند.
* منشورات و اقدامات علمی
کتابهایی که تا کنون در این عرصه نگاشته شده است، شامل:
۱. «اقتصاد مقاومتی و نقش روحانیت در پیشبرد آن»، نوشته حجت الاسلام والمسلمین محمد رضا مالک میباشد. این کتاب در پنج فصل و ۲۸۶ صفحه به همت مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه در سال ۱۳۹۵ به چاپ رسید و در ۳ هزار نسخه منتشر شد. نویسنده کتاب را رد یک مقدمه و پنج فصل با عنوانهای: «پیشینه و ضرورت اقتصاد مقاومتی در زمان حاضر»، «چیستی اقتصاد مقاومتی»، «سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی»، «نقاط مهم و کلیدی سیاستها» و «روحانیت و اقتصاد مقاومتی» سامان داده است. این کتاب مبنای آموزش طلاب در دورههای تبلیغی مختلف قرار گرفته است.
۲. «مبانی و مدلهای مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی»، نوشته حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد علی یوسفی. این کتاب در ۲۵۴ صفحه در سال ۱۳۹۵ به چاپ رسید و در ۲ هزار نسخه منتشر شد. این کتاب پژوهشی است که به بررسی مشارکتهای مردمی در اقتصاد مقاومتی میپردازد. در بخش اول کتاب تعریف اقتصاد مقاومتی و تبیین ویژگیهای آن، اهمیت چگونگی مشارکت مردم در اقتصاد مقاومتی، مبانی مشارکت مردم در اقتصاد مقاومتی، منطق حرکت از مبانی به مدلهای مشارکت مردمی ارائه شده است.
در بخش دوم ارائه ساختار اقتصادی سرمایه محوری کار با مدلهای ساختار مردمی سالاری اقتصادی، اصول حاکم بر ساختار مردم سالاری اقتصادی، مدلهای ساختار اقتصادی خیرخواهانه بررسی شدهاند. مدلهای ارائه شده در این کتاب در نشست های متعدد برای فعالان و کارآفرینان اقتصادی و تشکلهای مردمی تبیین شد و مبنای عمل فعالیتهای اقتصادی آنها قرار گرفته است.
۳. «نظام اقتصاد مقاومتی الگویی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام»، نوشته حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمدعلی یوسفی. این کتاب در ۶ بخش و ۵۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۵ در تیراژ هزار نسخه منتشر شد. در این تحقیق پس از تبیین چیستی و ارائه تعریفی از اقتصاد مقاومتی بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب، الگوی نظری نظام اقتصادی اسلام بر پایه مبانی فقه و اخلاق استنباط و استخراج میشود. سپس مدلهای اجرایی اقتصاد مقاومتی بر اساس الگوی نظام اقتصادی ارائه میگردد.
بخشهای این کتاب شامل: مفاهیم و کلیات، مبانی هستی شناختی نظام اقتصادی اسلام، هدفهای اقتصادی و طراحی ساختار نظام اقتصادی، هدفهای کلان نظام اقتصادی اسلام، اصول راهبری نظام اقتصادی اسلام و مدلهای اجرایی ساختارهای نظام اقتصادی اسلام میباشد. این کتاب هم اکنون بهعنوان یکی از منابع اصلی رشته فقه الاقتصاد در حوزههای علمیه مورد استفاده قرار میگیرد.
۴. «منابر اقتصاد مقاومتی»، نوشته دکتر محمدجواد توکلی. محتوای منبر اقتصادی (۱۳۹۶) به ده محور مهم در اقتصاد مقاومتی میپردازد که شامل: چیستی اقتصاد مقاومتی، اقتصاد مقاومتی بهعنوان یک ضرورت دینی، اقتصاد مقاومتی ضرورت امروزی کشور، پیش نیازهای تحقق اقتصاد مقاومتی، چگونگی مقاوم سازی اقتصاد، سبک زندگی اقتصاد مقاومتی، الگوی کار و تولید در اقتصاد مقاومتی، الگوی مصرف در اقتصاد مقاومتی، الگوی توزیع در اقتصاد مقاومتی و فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی است.
۵. «کتابنامه اقتصاد مقاومتی»، نوشته ساجد صمدی قربانی. این کتاب در ۵۹۰ صفحه در سال ۱۳۹۷ به چاپ رسید. در این اثر علمی ذیل سیاستهای اقتصاد مقاومتی به معرفی مقالات، پایان نامهها، کتب و آثار علمی پرداخته شده است. این کتاب با ایجاد دسترسی به بانک اطلاعات آثار منتشر شده در حوزه اقتصاد مقاومتی مورد استفاده عموم پژوهشگران و محققان است.
۶. «حمایت از کالای ایرانی (چیستی، چرایی، چگونگی)»، نوشته دکتر محمد جواد توکلی. این کتاب در ۱۹۶ صفحه در سال ۱۳۹۷ به چاپ رسید و در ۷ هزار نسخه منتشر شد. مباحث کتاب در قالب ۶ فصل تنظیم و سه بار چاپ مجدد شده است.
در فصل اول کتاب به بررسی مفهوم حمایت از کالای ایرانی پرداخته و به موضوعاتی همچون طریقه شناخت کالای ایرانی و خارجی و بیان درجات حمایت میپردازد. در فصل دوم چرایی حمایت از کالای ایران با استناد به ضرورتهای عینی جنگ اقتصادی پیش رو، اثربخشی حمایت و هم با اشاره به مبانی قرآنی و روایی همچون اصل عدم سلطه تبیین شده است.
فصل سوم به تبیین چگونگی حمایت از کالای ایرانی و بیان گامهای ضروری برای حمایت از کالای ایرانی میپردازد که در این تحلیل نقش نهادهای فرهنگ ساز بهخصوص خانواده، آموزش و پرورش و رسانه برجسته شده است. در فصل چهارم کتاب الگوهای حمایت از کالای ایرانی معرفی شدهاند. پیش از ارائه این الگوها، مدلهای حمایت از کالای داخلی که در کشورهایی چون امریکا، ژاپن، کره جنوبی و چین به کار رفته، به اختصار بیان شده است. همچنین سیره علما در حمایت از کالای ایرانی به اختصار آمده است. در الگوهای پیشنهادی حمایت از کالای ایرانی بر ظرفیتهای نهادهای اسلامی از جمله مسجد، وقت و قرضالحسنه تأکید شده است.
این کتاب توسط جامعه ایمانی مشعر و با هماهنگی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی چاپ و در اختیار سخنرانان، مداحان و مدیران هیئتهای مذهبی سراسر کشور قرار گفت. همچنین بر مبنای این کتاب، مسابقه «رضای مهر۲» توسط هیئت یا مهدی(عج) اسلامشهر در سطح ملی برگزار گردید. همچنین این کتاب مبنای آموزش ضمن خدمت در وزارت آموزش و پرورش و در سطح کشور بوده است.
۷. «درسنامه اقتصاد مقاومتی (۱۳۹۸)»، نوشته حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمدعلی یوسفی. این درسنامه با هدف توضیح، تبیین و فهم اقتصاد مقاومتی بر اساس تفسیر رهبر معظم انقلاب در ۵ فصل تهیه و تدوین شده است که شامل ۱۸ درس میشود. «چیستی و چرایی اقتصاد مقاومتی»، «مؤلفههای اقتصاد مقاومتی»، «امکان تحقق اقتصاد مقاومتی بر اساس ظرفیتهای جمهوری اسلامی»، «نقش علمای گذشته در مقاوم سازی اقتصاد ایران» و «سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی» عناوین فصول پنجگانه این درسنامه هستند. این درسنامه با تیراژ هزار نسخه و در ۳۵۰ صفحه منتشر شده و از آنجا که مخاطبین اصلی این درسنامه طلاب حوزههای علمیه و دانشجویان هستند، میتوانند بهصورت درس ۲ یا ۳ واحدی در حوزه و دانشگاه تدریس شود.
۸. «نقد طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران»، نوشته کمیته پژوهشها و کارشناسیهای کاربردی نظام بانکداری و نظام پولی. این کتاب در ۲۷۷ صفحه در سال ۱۳۹۵ منتشر شد. این مجموعه شامل دو فصل و چهار پیوست است. فصل اول حاضر ۱۸ جلسه هم اندیشی نقد و بررسی با حضور اعضای کمیته و دو جلسه نقد با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین زاده بحرینی، نماینده مجلس شورای اسلامی از آبان ما تا اسفندماه ۱۳۹۵ است که بهمنظور نقد طرح بانکداری برگزار شده است.
دیگر آثار علمی نیز شامل: بررسی فقهی حمایت از کالای ایرانی و مدلهای عملیاتی؛ بررسی و تحلیل شاخصهای موجود در زمینه ارزیابی مقاومت اقتصادی؛ تحقیق و طراحی مدل شرکتهای دانشبنیان بر اساس مبانی و اقتصاد مقاومتی؛ تحقیق و طراحی مدل بانکداری اسلامی میباشد. لازم به ذکر است که تعدادی از تحقیقات مذکور با درخواست و رهبری مرکز اقتصاد مقاومتی انجام میشود، نه در قالب تصدی گری.
* پروژهها و طرحهای علمی اقتصاد مقاومتی
۱. الگوی مردمسالاری اقتصادی دینی برای صنایع سبک (امتداد الگوی اقتصادی آیتالله العظمی محمد علی شاه آبادی): مرکز راهبری حوزههای علمیه با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی طرحی را بر اساس دیدگاههای اقتصادی آیتالله محمدعلی شاه آبادی، استاد حضرت امام خمینی(ره) طراحی کرده است. این مدل بر اساس مبانی اسلامی و در عرض دو جریان اقتصادی: سرمایه سالاری نظام اقتصادی سرمایه داری و دولت سالاری اقتصادی نظام سوسیالیستی طراحی شده و به معنای واقعی همه مردم را بهصورت یک سیستم بهپای فعالیت اقتصادی میآورد. به لحاظ نظری میتوان نشان داد که با عملیاتی شدن این مدل چهار حلقه اقتصادی تولیدات اولیه، صنایع تبدیلی، توزیع و مصرف به هم پیوسته میشوند و تعادل اصلی در اقتصاد اتفاق میافتد. منشأ اصلی بسیاری از مشکلات اقتصاد، عدم تعادل بین عرضه و تقاضا است. این مدل قادر است تعادل پایدار در اقتصاد ایجاد کند.
۲. تحلیل الگوی پیشرفت اقتصادی کوثری و مدل اجرایی آن (بر اساس دیدگاه آیتالله جوادی آملی): الگوی پیشرفت اقتصادی کوثری توسط آیت الله جوادی آملی و در برابر الگوی پیشرفت نظام سرمایه داری و سوسیالیستی ارائه شد. این تحلیل دو محور عمده دارد:
الف) تبیین الگوی پیشرفت اقتصادی کوثری
ب) مدلهای اجرایی متناسب با آن
در محور اول با روش تفسیر متن و تحلیل آن ابعاد الگو از منظر آیت الله جوادی آملی تبیین میشود.
در محور دوم به روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانهای و با بهره گیری از روشهای عقلایی، اثبات فرضیه تحقیق پیش گفته دنبال میشود. پس از ارائه مدل اجرایی هر یک از ویژگیهای الگوی پیشرفت اقتصادی بر اساس یک مدل ارائه تحلیل و بررسی میشود.
۳. تحلیل الگوی پیشرفت اقتصادی آیتالله العظمی شاه آبادی مبتنی بر آموزههای اسلامی: الگوی اقتصادی مبتنی بر دیدگاه آیت الله شاه آبادی الگویی جامع است که لزوم تحلیل و توجه کافی جامعه علمی اسلامی به دیدگاههای اقتصادی ایشان حائز اهمیت است. این الگوی اقتصادی یک الگوی اقتصادی مردم سالاری دینی محسوب میشود که با تکمیل آن و طراحی مدلهای اجرایی متناسب با شرایط کنونی اقتصاد ایران میتوان حلقه مردم سالاری اقتصادی دینی را در کنار حلقههای مردم سالاری سیاسی، فرهنگی و دفاعی تکمیل بود و به جامعه عرضه داشت.
۴. چیستی و چرائی اقتصاد مقاومتی و نقش علما در تحقق آن: کتابچهای بهمنظور استفاده از ظرفیت نهاد علمای دینی در فرهنگ سازی و گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی بین آحاد مردم در ۶۱ صفحه تألیف شده است و به بررسی نقض علما در حمایت از اقتصاد جامعه اسامی پرداخته است.
* نشریات علمی اقتصاد مقاومتی
۱. فصلنامه پژوهشهای اقتصاد مقاومتی با همکاری انجمن اقتصاد اسلامی حوزه (۳ شماره)
۲. خبرنامه رصد و تحلیل جنگ اقتصادی (۴ شماره)
* راه اندازی بانک اطلاعات علمی اقتصاد مقاومتی
بهمنظور استفاده بهینه از کارشناسان اقتصاد مقاومتی و رصد فعالیتهای علمی آنها در محافل علمی از جمله همایشها، کنفرانسها و مجلات؛ بانک اطلاعات، کارشناسان اقتصاد مقاومتی و آثار مربوط به این موضوع را تهیه و برای استفاده کارشناسان و موم آماده کرده است شامل موارد زیر میباشد:
۱. فهرست آثار مکتوب «اقتصاد مقاومتی» (کتب؛ مقالات؛ پایاننامه و...)
۲. بانک محققان اقتصاد مقاومتی
۳. انتشار حدود ۱۰۰ عنوان مقاله مرتبط با اقتصاد مقاومتی (در همایشها، کنگرهها و مجلات)
۴. پایاننامههای اقتصاد مقاومتی(حدود ۶۵ عنوان پایاننامه موجود است. حدود ۷ عنوان اجرا شده است).
* برگزاری کارگاههای علمی اقتصاد مقاومتی
در این کارگاهها، موضوعات زیر ارائه شد:
۱. تبیین جنگ اقتصادی دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران؛ ۲. چرایی و ضرورت اقتصاد مقاومتی؛ ۳. ماهیت و چیستی اقتصاد مقاومتی؛ ۴. مبانی قرآنی و فقهی اقتصاد مقاومتی؛ ۵. اصول (ویژگیهای) اقتصاد مقاومتی و شاخصهای آن؛ ۶. نسبت اقتصاد ایران با اقتصاد مقاومتی؛ ۷. جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی و مدلهای عملیاتی آن؛ ۸. تحلیل وضعیت اقتصادی کشور از گذشته تا به امروز (مسیری که پیمودهایم و مسیری که در پیشرو داریم)؛ ۹. ارائه گزارش علمی از نتایج و تحقیقات کمیته "پژوهشها و کارشناسیهای کاربردی و علمی نظام پولی و مالی"؛ ۱۰. ارائه بحث «نقشه راه انقلاب» و «فرایند تحقق اهداف انقلاب اسلامی» با رویکرد اقتصاد مقاومتی.
* کرسیها و نشستهای علمی اقتصاد مقاومتی
۱. کرسی علمی ترویجی «نسبت اقتصاد مقاومتی و اقتصاد اسلامی» در ۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ با ارائه دکتر محمدجواد توکلی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سالن همایشهای ساختمان انجمنهای علمی حوزه برگزار شد. حجج اسلام والمسلمین میرمعزی، معاون پژوهش حوزههای علمیه و غلامعلی معصومی نیا، استاد دانشگاه خوارزمی بهعنوان ناقدان این نشست بودند.
۲. نشست «بررسی ریشههای اقتصادی و فرهنگی اعتراضات اخیراقتصادی» با حضور حجت الاسلام والمسلمین بطحایی، عضو خبرگان رهبری و همچنین اساتید حوزه، کارشناسان اقتصادی از حوزه و دانشگاه و اعضای مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی در خبرگزاری حوزه برگزار شد. در این نشست علمی حجت الاسلام والمسلمین غلامعلی معصوم نیا، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه خوارزمی و استاد ابراهیم نیک منش، عضو شورای علمی مرکز اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه به ایراد سخن پرداختند.
۳. نشست «سیاستگذاری در حوزه ارز» با همکاری انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم با حضور دکتر حسین صمصامی، سرپرست سابق وزارت اقتصاد و دارای و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در ۱۳ تیرماه ۱۳۹۷ در سالن همایشهای ساختمان انجمنهای علمی حوزه برگزار شد. دکتر صمصامی در این نشست با تقسیم مباحث نشست به دو بخش، ابتدا به بیان مبانی نظری تعیین نرخ ارز در بازار ایران اشاره کرد و سپس به بررسی سیاستهای دولت در این دوره پرداخت.
۴. برگزاری سلسله درس گفتارهای فقه نظام اقتصادی اسلامی، با حضور فضلای حوزوی در روزهای پنجشنبه، ساعت ۹ الی ۱۰ صبح در مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی. از جمله مهمترین محورهای ارائه شده در این درس میتوان به: تبیین مفاهیم اساسی فقه نظام اقتصادی اسلام، انواع و سطوح موضوعات اقتصادی و روش شناسی آنها، استنباط و استخراج احکام فقهی موضوعات اقتصادی و ارائه ساختار کلی نظام اقتصادی اسلام بر اساس فقه اکبر و اصغر اشاره کرد.
۵. برگزاری سلسله درسگفتارهای فقه اقتصاد مقاومتی با رویکرد حمایت از کالای ایرانی، پنجشنبهها، ساعت ۹ صبح (قم، میدان سپاه، خیابان شهید اخلاقی، پلاک ۱۲). این درس در راستای انجام رسالت حوزه در پاسخ گویی فقهی به پرسشهای اساسی در عرصه حمایت از کالای ایرانی تشکیل شده است. سؤال اصلی در این نشست این است که: با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران حکم فقهی حمایت از کالای ایرانی و پرهیز از مصرف کالاهای خارجی چیست و چگونه میتوان حمایت از کالای ایران و نیز پرهیز از مصرف کالاهای خارجی را در چارچوب موازین فقهی محقق نمود؟
۶. نشست «جنگ ارزی» با حضور اعضای شورای هماهنگی نهادهای عالی حوزوی با سخنرانی دکتر مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی (۱۷ اردیبهشت ۹۷). دکتر شاکری در این نشست به تحلیل و بررسی اوضاع اقتصادی و ارزی، نقشه ارزی تعاملات ارزی امریکا در برجام پرداخته و در پایان پس از ارائه راه حل، ادامه برجام با اروپا را بررسی نمود.
۷. نشست هم اندیشی «ارتقا و تکمیل سند الگوی پیشرفت» در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۹۸ در قم برگزار شد. موضوع این نشست بررسی رابطه مبانی با تدابیر اقتصادی سند الگو بود.
۸. نشست خبری-تحلیلی «طرح جدید بانکداری مجلس شورای اسلامی» در ۵ شهریور ماه ۱۳۹۸ و با حضور حجت الاسلام والمسلمین عبادی، مدیر مؤسسه فقه اقتصادی طیبات، حجت الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی نیا، عضو هیئت شورای پولی مالی حوزههای علمیه و با همکاری بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی در خبرگزاری حوزه در قم برگزار شد.
دومین نشست خبری- تحلیلی با موضوع فوق نیز در تاریخ ۹ مهرماه با حضور اساتید مربوطه در دفتر خبرگزاری فارس برگزار شد. در این نشست اساتید بابیان مهمترین اشکالات طرح جدید بانکداری بر عدم چاره ساز بودن این طرح برای حل مشکل صوری سازی معاملات بانکی تأکید کردند.
۹. نشست تخصصی «خلق پول» در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۹۸ با حضور حجج اسلام والمسلمین جود عبادی، دکتر سید عبدالحمید ثابت و دکتر علی معصومی نیا با همکاری بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی، مؤسسه فقه اقتصادی طیبات، مؤسسه تخصصی فقه امام کاظم علیهالسلام و این مرکز برگزار شد. در این نشست فتوای حضرت آیت الله مکارم شیرازی، توسط دبیر علمی بیان گردید و به تبیین موضوع و حکم خلق پول پرداخته شد.
۱۰. برگزاری سلسله نشستهای علمی شرکتهای دانش بنیان. طرح علمی دانش بنیان از حدود سال ۹۶ طی نشست های علمی مکرر میان حجت الاسلام دکتر یوسفی و برخی از شرکتهای فعال دانش بنیان آغاز شد. این جلسات منجر به تهیه و تدوین یک نقشه راه علمی برای تحقق جایگاه اصلی این شرکتها در نظام اقتصادی اسلام و با توجه به اقتصاد مقاومتی شد.
در ادامه با همکاری و حمایت یکی از شرکتهای دانش بنیان، انجام پروژه تحقیقاتی به مسئول کارگروه علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی واگذار شد. از آنجا که این پروژه تخصصی و پیچیده بوده و نیازمند داشتن اطلاعات متعددی در بخشهای مختلف است، برای انجام پروژه از افراد متخصص متعددی دعوت به همکاری شد.
حجج اسلام محمد مادرشاهی و سید ابراهیم صباغیان و مهدی اصغرزاده و محمد رحیمی پور و همچنین برخی دانشجویان فعال در شرکتهای دانش بنیان در این عرصه ورود یافتند.
تا کنون جلسات متعددی تشکیل و کارگروه علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی بهعنوان ناظر علمی جهت اتقان علمی کار و اطمینان از صحت حرکت علمی پروژه تعیین شده است. خروجی این جلسات در قالب یک کتاب با همین موضوع منتشر خواهد شد.
* کتابخانه تخصصی اقتصاد مقاومتی:
حدود ۹۰ عنوان کتاب با موضوعات اقتصاد مقاومتی خریداری شده و کتابخانه تخصصی برای مطالعه و بهره برداری محققان تأسیس شده که مورد استقبال واقع شده است.
* راه اندازی کمیته رصد اقتصاد مقاومتی:
یکی از لوازم تحقق اقتصاد مقاومتی، رصد دقیق و مستمر فعالیتهای علمی، برنامهها و اقدامات عملی انجام گرفته در این زمینه است. دستیابی به این هدف مستلزم داشتن اطلاعات دقیق و بهروز از وضعیت اقتصادی کشور و روند برنامههای اجرایی کشور جهت تطبیق با مؤلفهها و اهداف اقتصاد مقاومتی است. در این راستا مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه بهعنوان یک مرکز تخصصی در زمینه اقتصاد مقاومتی با تشکیل کمیته رصد اقتصاد مقاومتی به ارزیابی مستمر اقدامات علمی و عملی اقتصاد مقاومتی در کشور میپردازد و تا کنون چهار خبرنامه رصد اقتصاد مقاومتی منتشر نموده است.
* نقد لایحه برنامه ششم توسعه از منظر اقتصاد مقاومتی
برنامه ششم توسعه با ابتنا به سیاستهای کلی نظام بهویژه سیاستهای کلی برنامه ششم برای تحقق اهداف راهبردی سند چشم انداز بیست ساله برای دوره زمان ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ تهیه شده است. نقدهای موجود شامل: ۱. خلأ الگوی اسلامی ایران پیشرفت بهعنوان سند بالادستی اسناد برنامهای و از جمله سیاستهای کلی برنامههای پنج ساله در این سیاستها بهخوبی نمایان است.
۲. روح حاکم بر این سیاستها، اقتصادی است و لذا ابتدا سیاستهای اقتصادی ذکر شده و سیاستهای فرهنگ یو اجتماعی در ردیفهای آن بیان شده است.
۳. عدم اولویت بندی سیاستهای کلی یکی از اشکالات اساسی آن است.
۴. در این سیاستها در بخشهای اقتصادی و کشاورزی و صنعت و امثال آن بر اسلام و آموزهها و احکام اسلامی کمتر تصریح شده است.
۵. ارتباط این سیاستها با سیاستهای کلی ابلاغی رهبر معظم انقلاب در باره سلامت، نظام اداری و اقتصاد مقاومتی و علم و فناوری و سیاستهای کلی ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران روشن نیست.
۶. نسبت این سیاستها با چشم انداز بیست ساله کشور مشخص نیست.
با وجود این نقدها، پنج پیشنهاد نیز ارائه شد که بهعنوان آنها اشاره میشود:
۱. در اولین بند سیاستهای کلی به حمایت از تدوین الگوی اسلامی ایران پیشرفت تا پایان برنامه تصریح شود.
۲. در فقدان الگوی اسلام ایران پیشرفت لازم است سیاستهای کلی در چارچوب عقاید، اخلاق و فقه اسلامی تدوین گردد.
۳. سیاستها اولویت بندی شود.
۴. سیاستهای کلی ابلاغی همچون سیاستهای کلی سلامت، نظام اداری و اقتصاد مقاومتی و علم و فناوری و... سیاستهای مقید به یک برنامه پنج ساله نیستند، بلکه سیاستهای مطلقی هستند که باید در همه برنامهها رعایت شود.
۵. لازم است مطالعهای صورت پذیرد و فاصله وضعیت فعلی کشور با وضعیتی که در سند چشم انداز بیست ساله ترسیم شده است، تشخیص داده شود و با توجه به شرایط و امکانات فعلی کشور و با آینده نگری بهصورت مشخص بیان شود که این سیاستهای کلی در راستای کدام بخشهای سند چشم انداز نوشته میشود.
* ریشهیابی اعتراضات و اغتشاشات دیماه ۱۳۹۶ با رویکرد اقتصاد مقاومتی
بروز اغتشاشات محدود در دیماه ۹۶ که پس از اعتراضات مال باختگان برخی مؤسسههای مالی ورشکسته روی داد، سؤالهای زیادی را پیش روی تحلیل گران مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرارداد. ارائه تحلیلی واقعبینانه از این پدیده نیازمند توجه به زمینههای وقوع آن است. چنین بررسی میتواند به ما در سیاست گذاری مناسب جهت حل مشکلات اقتصاد و همچنین پیش گیری از وقوع حوادث مشابه کمک نماید.
* بیانیه شورای سیاستگذاری مرکز درباره وضعیت اقتصادی کشور از منظر اقتصاد مقاومتی
مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی با استفاده از اساتید و پژوهشگران اقتصاد اسلامی با بررسی وضعیت کنونی اقتصاد کشور، راه برون رفت از مشکلات را بازگشت به آرمانهای انقلاب، امام و رهبری، تکیه بر ظرفیتهای داخلی و اجرایی کردن اقتصاد مقاومتی میداند. در همین رابطه بیانیهای با امضای ۴۱ نفر از اساتید و پژوهشگران اقتصادی اسلامی، تنظیم و منتشر نمود.
* حمایت از کمیته «پژوهشها و کارشناسیهای کاربردی نظام بانکداری و نظام پولی»
ضمن فعالیتهای پژوهشی و کارشناسی اساتید و پژوهشگران مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی، با عنای به مسائل و معضلات خاص نظام پولی و مالی و بانکها در نظام جمهوری اسلامی ایران و به درخواست بعضی مسئولان نظام و با تأکیدات و حمایتهای مدیریت وقت حوزه علمیه کمیته ای به نام پژوهشها و کارشناسیهای کاربردی نظام بانکداری و نظام پولی با همت جمعی از اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی و با مدیریت حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی معصومی نیا تشکیل شد.
* نقد طرح ۲۱۵ مادهای بانکداری بدون ربا و ارائه آن به محضر مقام معظم رهبری و مراجع معظم تقلید
نشانههایی وجود دارد که تدوین کنندگان این طرح، نظام اقتصادی کنونی حاکم در کشور را –که بیاغماض، نماد و نمایی از نظام اقتصادی سرمایه داری است و تمام نهادهای نظام سرمایه داری از جمله بانکهای متعارف در آن حضور دارند- بهعنوان حقیقت مسلم پذیرفته و با تدوین طرح جدید به فکر نهادینه کردن آن در جمهوری اسلامی هستند. در حالی که این نگاه هرگز اقتصاد کشور را به اهدافش نخواهد رساند. این مرکز با تلاش فراوان و استفاده از متخصصین حوزه بانکداری بسیاری زا اشکالات فقهی و قانونی این طرح را به تفکیک و با استناد به مواد آن مطرح کرده و درخواست تأخیر و خروج از دستور کار مجلس برای تصویب طرح جدید را پیشنهاد داده است تا ساز و کار مناسبی برای تدوین طرحی جامع و مناسب ارائه گردد.
* نامه به شورای نگهبان پیرامون اشکالات شورای فقهی در طرح بانکداری مجلس شورای اسلامی
در سال ۹۵ و به درخواست آیت الله اعرافی، نارساییهای طرح بانکداری جمهوری اسلامی در زمینه نظارت شرعی و شورای فقهی در قالب یک یادداشت تدوین و برای فقهای شورای نگهبان ارسال شد که موجب تغییر دو بند این طرح گردید.
* بیانیه جمعی از صاحبنظران اقتصاد اسلامی خطاب به نمایندگان مجلس نسبت به نقد لایحه ۱۹۹ مادهای بانکداری
این افراد در این نامه انتقادات وارد شده در این عرصه را بیان داشتند که برخی از این اشکالات عبارتاند از: تبیین ضرورت طرح جایگزین، خلق پول، صوری سازی، ساختار بانک، باک مرکزی، شفافیت، شورای فقهی، جریمه تأخیر، قرضالحسنه، غفلت از حل مشکلات اقتصاد و مردم، بنگاه داری بانکها، غفلت از اقتصاد مقاومتی و... و عدم تحقق اهداف.
* فعالیتهای راهبری آموزشی و ترویجی
- دورههای آموزش اقتصاد مقاومتی:
۱. کارگاه دانشافزایی اقتصاد مقاومتی (ویژه طلاب مقطع دکترای اقتصاد و دانشپژوهان سطح ۴ فقه اقتصادی)
۲. دورههای آموزش مبلغین اقتصاد مقاومتی (ویژه طلاب سطح ۲ به بالا و متخصص در امر تبلیغ)
۳. دورههای آموزشی نبرد اقتصادی
۴. دوره آموزشی شبکه همیاران انقلاب اسلامی
۵. دوره آموزشی برای برخی مدیران شرکتهای دانشبنیان
۶. دورههای آموزشی برای برخی معاونتها و کارشناسان نهادهای انقلابی
۷. دورههای آموزشی ویژه طلاب حوزههای علمیه خواهران در استانهای قم، مرکزی، البرز، مازندران و قزوین
۸. طراحی در برنامههای محتوایی و آموزشی مراکز و مؤسسات مختلف
- برگزاری جلسات آموزشی درون حوزوی و نهادهای انقلابی:
۱. جلسه آموزشی و کارگاهی در تفرش)
۲. دوره آموزشی سفیران آسمانی (ائمه جماعات و مسئولین کانونهای فرهنگی مساجد کل کشور)
۳. برگزاری «کارگاه دانشافزایی اقتصاد مقاومتی» (جهت تربیت ۱۰ مربی و ۱۰ پژوهشگر)
۴. دوره آموزشهای مقدماتی، تکمیلی و تخصصی تربیت مبلغ اقتصاد مقاومتی
* برنامههای گفتمانی و ترویجی
۱. جلسات متعدد با معاونت تبلیغ حوزههای علمیه کشور جهت ضبط مباحث تبلیغی اقتصاد مقاومتی با موضوع «چرایی و چیستی اقتصاد مقاومتی و نقش روحانیت در گفتمانسازی» و تکثیر برای ۵.۷۰۰ مبلغ اعزامی در ماه محرم؛
۲. برگزاری نشستهای مشترک با مجامع و مراکز متعدد حوزوی از جمله معاونت تبلیغ حوزه علمیه برادران، معاونت تبلیغ حوزه علمیه خواهران، جامعه المصطفی(ص)، دفتر تبلیغات اسلامی، موسسه امام خمینی (ره)، انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه قم
۳. تشکیل شورای هماهنگی گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی با مشارکت معاونت تبلیغ حوزه علمیه برادران و خواهران و دفتر تبلیغات اسلامی؛
۴. تهیه کتاب و نرم افزار کاربردی "منابر اقتصاد مقاومتی" و توزیع در بین مبلغین ماه محرم؛
۵. برگزاری نشستهای علمی با دانشگاهیان از جمله بسیج اساتید دانشگاهها در مشهد مقدس و کانونها و گروههای فعال دانشجویی؛
۶. برگزاری نشستهای متعدد با بعضی از مدیران نظام اجرایی از جمله سازمان مدیریت و برنامهریزی نسبت به برنامه ششم، صدا و سیما و بعضی از نمایندگان مجلس؛
۷. تنظیم موضوعات گفتمان ساز برای تبلیغ و تحقیق و تدریس در عرصه عمومی و نخبگانی؛
۸. برگزاری جلساتی با مدیران و معاونان برخی از ۵ نهاد مهم گفتمان ساز هدف شامل حوزه علمیه، دانشگاه، سپاه، رسانه (دیداری شنیداری مکتوب و مجازی) و عرصه زن و خانواده؛
۹. همکاری مستقیم با قرارگاه فرهنگی و اجتماعی خاتمالاوصیا(عج) و کمک به ساماندهی اتاق عملیات گفتمانسازی اقتصاد مقاومتی در ستاد استان قم؛
۱۰. برقراری تماس با رسانه ملی در چند بخش (میز اقتصاد مقاومتی و اداره کل برنامهریزی محتوایی و برخی شبکهها و...)
۱۱. برقراری تماس و همکاری با مرکز مدیریت خواهران جهت پشتیبانی محتوایی و تبلیغی از هزاران مبلغه؛
۱۲. تنظیم جدول برنامه و همکاری مستقیم با ستاد نماز جمعه قم بهعنوان یک الگوی موفق گفتمان ساز در ظرفیتسازی پیش خطبهها حول شعار سال رهبری معظم انقلاب اسلامی؛
۱۳. مدیریت کمیته تولید و مصرف همایش بزرگ مدیران و موسسان مرکز مدیریت خواهران با حضور دهها نفر از مدیران و مؤسسان مدارس خواهران ۲۸ استان تحت پوشش یک لوح فشرده؛
۱۴. سخنرانی در پیش از خطبههای مصلای نماز جمعه قم
۱۵. مشارکت علمی و فرهنگی در سه برنامه آموزش ترویجیِ تربیت مبلغ اقتصاد مقاومتی
۱۶. راه اندازی تولیدات و گروههای ترویجی اقتصاد مقاومتی در فضای مجازی
* فعالیتهای راهبری عملیاتی
- برنامه اجرایی راهبری عملیاتی اقتصاد مقاومتی
۱. شناسایی، تجمیع و مدیریت ظرفیتهای انسانی در چارچوب مدلهای مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی؛
۲. شناسایی ظرفیتهای اقتصادی بالفعل و بالقوه استانها و تجمیع و اولویتگذاری آنها بر اساس مزیتهای نسبی استانها؛
۳. ایجاد ارتباط بین ظرفیتهای انسانی شکلگرفته در سطح ملی و استانها؛
۴. آغاز تأسیس بنگاههای اقتصادی مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی؛
- راهبری الگوهای عملیاتی
۱. تألیف مبانی و مدلهای مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی
۲. مشارکت در طراحی افق اقتصادی نهادهای انقلابی
۳. مشاوره علمی و فقهی در خصوص پول رمزنگاری شده (ارز رمزپایه)
۴. پیگیری اجرای طرح سوغات ایرانی با همکاری سازمان حج و زیارت
۵. طرح اجرای بنگاههای مردمسالاری اقتصاد دینی
۶. مشاورههای الگوهای عملیاتی
* شکل گیری جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی:
۱. راه اندازی دبیرخانه جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی
۲. برگزاری اولین نشست تشکلهای ملی مردم بنیاد به میزبانی مرکز مدیریت حوزههای علمیه
۳. برگزاری دومین نشست تشکلهای ملی مردم بنیاد به میزبانی موسسه کارآفرینی حکمت در تهران
۴. برگزاری سومین نشست تشکلهای ملی مردم بنیاد به میزبانی بسیج اصناف کشور در کرج
۵. تدوین و تصویب نقشه راه تشکلهای مردم بنیاد در راستای تشکیل جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی
۶. امضای تفاهم نامه سه جانبه پشتیبانی از جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی توسط مرکز مدیریت حوزههای علمیه، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و فرمانده سازمان بسیج مستضعفین کشور
۷. راه اندازی شوراهای علمی، فرهنگی و عملیاتی جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی با مشارکت تشکلهای مردم بنیاد
۸. برگزاری جلسات شورای مرکزی جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی
* تشکیل حلقههای تخصصی، اولویت سال ۹۹
تشکیل حلقههای تخصصی یک حرکت جمعی در راستای اغنای روحیه جستجوگری و کاوشگری جامعه علمی محققان اقتصادی و طلاب فقه اقتصادی، برای جهت دهی مطالعات و پاسخ به برخی پرسشها و مسائل نظام در موضوعات اقتصادی مرتبط با اقتصاد مقاومتی خواهد بود.
حلقههای تخصصی متشکل از حداقل سه نفر از محققان و طلاب اقتصادی دارای مدرک کارشناسی ارشد و یا سطح سه فقه اقتصادی و یا اقتصاد اسلامی خواهد بود. این حلقهها بر اساس تشخیص کارگروه علمی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی و ذیل آن، تشکیل خواهد شد و بر اساس هدف زیر فعالیت خواهند کرد.
هدف از تشکیل این حلقهها، همافزایی محققان و طلاب اقتصاد خوانده در عرصه اقتصاد مقاومتی بهمنظور بهکارگیری همهی ظرفیتهای پژوهشی در دسترس، برای پاسخ به برخی پرسشها و مسائل اقتصادی نظام اسلامی است.
- شیوه تشکیل حلقه
۱. هر حلقه تخصصی در یک موضوع مرتبط با اقتصاد مقاومتی و حداقل شامل سه نفر از محققان و طلاب اقتصادی و یک استاد مشاور خواهد بود.
تبصره۱: تعیین موضوعات پژوهشی و اولویتهای آنها با پیشنهاد حلقههای تخصصی و تأیید کارگروه علمی مرکز اقتصاد مقاومتی خواهد بود.
تبصره۲: استاد مشاور باید از اساتید شناخته شده و باتجربه در اقتصاد اسلامی و حتیالمقدور صاحب پژوهش در موضوع تعیین شده برای حلقه تخصصی باشد.
۲. هر حلقه پیش از شروع کار تخصصی در رابطه با موضوع پژوهش، لازم است طی جلساتی و در قالب کارگاه دانش افزایی دانشهای مرتبط و لازم مانند روش پژوهش، موضوع شناسی و تبیین اقتصاد مقاومتی را به تشخیص کارگروه علمی مرکز، بهعنوان پیش نیاز بگذراند.
۳. هر حلقه بعد از موضوع شناسی دقیق به انجام پژوهش در پاسخ به مسائل و موضوعات تعیین شده خواهد پرداخت و بعد از آن با بررسی قوانین و سیاستهای موجود در موضوع مربوط، سیاستها و قوانین پیشنهادی و اصلاحی خود را جهت ارائه به ارکان نظام تدوین خواهد کرد.
۴. نتیجه پژوهش و بررسی در هر جلسه در قالب یک یادداشت یا مقاله توسط یک نفر از اعضا تألیف، تدوین و با تأیید استاد مشاور و کارگروه علمی، منتشر خواهد شد.
هر حلقه تخصصی یک مسئول خواهد داشت. مسئول حلقه دبیر علمی پروژه و دبیر جلسات حلقه خواهد بود. مسئول حلقه نظام مسئلهها و شیوه پژوهش را با همفکری اعضا و تأیید استاد مشاور معین خواهد کرد.
بعد از تعیین موضوع، ارائه نظام مسائل و زمان بندی انجام هر مسئله بر عهده مسئول حلقه خواهد بود. مسئول حلقه بهصورت ماهیانه گزارشی از روند فعالیت حلقه و انجام پژوهش را به مسئول کارگروه علمی ارائه خواهد داد.
اعضای این حلقهها موظف به شرکت مستمر و منظم و فعال در جلسات حلقه، جمع بندی و تدوین یادداشت در پاسخ به مسئله تعیین شده و انجام وظایف محوله پژوهشی از طرف حلقه هستند.
استاد مشاور نیز در این حلقهها وظیفه ارائه مشاوره علمی در جلسات حلقه، تأیید محتوای تدوین شده در هر مسئله توسط اعضا و تأیید نهایی محتوای تولید شده جهت انتشار را عهده دار است.
این حلقهها دارای کارگروه علمی هستند که وظایف زیر را بر عهده دارند:
۱. نظارت بر روند و کیفیت پژوهش و ارزیابی محتوایی تولیدات علمی بر عهده کارگروه علمی است.
۲. تعیین استاد مشاور برای هر کدام از حلقهها.
۳. برگزاری جلسات مشترک حلقهها که بهصورت ماهیانه و با درخواست مسئول حلقهها جهت ارائه مباحث و یافتههای جدید حلقهها به اعضای سایر حلقهها تشکیل خواهد شد.
۴. کارگروه علمی میتواند بهمنظور تشکیل حلقه در موضوع جدید با فراخوان و یا تعیین افراد حلقه، اقدام به تشکیل آن نماید.
۵. کارگروه علمی میتواند در صورت عدم انجام تعهدات از طرف مسئول حلقه، اعضا و یا استاد مشاور، شخص یا اشخاص دیگری را معرفی و جایگزین نماید.
امتیازات و امکاناتی که کارگروه علمی میتواند برای حلقه ایجاد نماید عبارتاند از: تأمین استاد مشاور و ایجاد ارتباط با اساتید متخصص در رابطه با موضوع پژوهش؛ برگزاری دورههای آموزشی مورد نیاز؛ نظارت، ارزیابی و تأیید محتوای علمی حلقهها؛ ایجاد زمینه انتشار و نشر محتواهای تولید شده؛ معرفی اعضاء حلقه بهعنوان کارشناس در موضوع پژوهش به مراکز علمی و صدا و سیما و ...؛ تلاش در جهت استفاده مؤثر و حداکثری از محتوای تولید شده حلقهها، توسط ارکان حاکمیتی و نهادهای مردمی؛ تلاش در جهت تأمین مالی هزینههای پژوهشی و اعطای گواهی پایان دوره.
- برون داد حلقههای علمی:
۱. تألیف و تدوین کتاب، یادداشت و مقاله بهمنظور بررسی و تبیین فقهی-اقتصادی مسائل و چالشها، ارائه راه حل عملیاتی و بررسی قوانین کشور در موضوعات مورد مطالعه
۲. ارتقا سطح علمی کارشناسان در موضوعات اقتصادی روز و چالشی نظام بهمنظور استفاده در سطوح مختلف قانونگذاری و سیاستگذاری.
* دیگر اقدامات
از دیگر اقداماتی که در مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزههای علمیه میتوان به آن اشاره کرد، تهیه ۲۱ عنوان پژوهش در حوزه اقتصاد مقاومتی، انتشار کتاب نقش رسانه ملی در سال جهت تولید، معرفی کارشناس به رادیو و تلویزیون، انتشار تحلیلهای اقتصادی در روزنامهها و خبرگزاریها، برگزاری نشست علمی آثار اقتصادی کرونا در سطح ملی و بینالمللی و تبیین مسئولیتهای اقتصادی دولت در شرایط کرونا میباشد.