حوزه/ به همت بنیاد شیخ انصاری، نشست ارائه و ارزیابی دومین پیشنهاده‌ی هسته‌های حل مسئله با موضوع «بررسی فقهی قاعده ربح» با ارائه حجت‌الاسلام محمد مادرشاهی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام محمد مادرشاهی در دومین نشست ارائه و ارزیابی پیشنهاد هسته های حل مسئله که در بنیاد شیخ انصاری(ره) قم برگزار شد با اشاره به سنت قاعده‌نویسی در میان فقیهان شیعه، گفت: اولین قاعده‌نویسی به‌وسیله شهید اول انجام شده است و پس از ایشان فقهای دیگری به استخراج قواعد فقهی پرداخته‌اند. به‌عنوان‌مثال ولایت‌فقیه یکی از قواعدی بود که مرحوم نراقی آن را منقح کرد.
وی افزود: قاعده‌ها در سیاست‌گذاری، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارند. بررسی جامع دیدگاه اسلام پیرامون ربح و سودآوری، تاکنون انجام نشده است. شاید به همین خاطر بوده است که تلقی سیاست‌گذاران نیز «منطقة الفراغ بودن» سودآوری است؛ به این معنا که قانون‌گذاری در آن به‌دلخواه صورت می‌گیرد و اسلام هیچ ضابطه خاصی برای آن وضع نکرده است. البته این برداشت از منطقة الفراغ صحیح نیست.
حجت‌الاسلام مادرشاهی در تبیین نظر اسلام پیرامون سودآوری (ربح) بیان داشت: بر اساس ملاحظه ادله مستقیمی که در این زمینه وجود دارد، ابواب مختلف معاملات، روایات این ابواب و همچنین با روش حرکت از زیربنا به روبنا، از نظر اسلام، «هر فعالیتی که منتج به سود و ربح شود، باید دارای یکی از این دو شاخصه باشد: یا فعالیت مفید اقتصادی باشد یا شخص انجام‌دهنده فعالیت، ریسک سرمایه را بپذیرد».
وی در ادامه افزود: براین‌اساس، برخی فعالیت‌های اقتصادی رایج در جامعه خارج از چارچوب هستند. مثلاً در بحث خدمات (بازار عوامل تولید) یکی از مسائل مهم مجوزها و مجوزدارها هستند. کسانی که مجوز دارند، رانت دارند و کار را تحویل می‌گیرند و همان کار را به قیمت کمتر به کسانی می‌دهند تا انجام دهند. درحالی‌که روایات می‌فرمایند إن فضل الأجیر حرام. همچنین این قاعده در بازار کالاها، انواع سرمایه‌گذاری‌ها، خریدوفروش، اجاره و ابواب دیگر کاربرد دارد که شاید مهم‌ترین آنها را می‌توان عرصه بانک دانست.
حجت‌الاسلام مادرشاهی در تبیین برنامه خود در میز تخصصی هسته‌های حل مسئله (طرح شهید صدر) ابراز داشت: اثبات فقهی قاعده ربح و تطبیق موردی آن بر تأمین مالی بانک‌ها محور فعالیت‌های علمی هسته امسال است، چراکه قاعده ربح ساختار تأمین مالی در اسلام را برای ما روشن می‌سازد و یکی از مصادیق مهم آن در کشور ما تأمین مالی بانک‌هاست.
در ادامه این نشست، اساتید حاضر در جلسه به ارائه نظرات خود پیرامون قاعده ربح و پژوهش‌های انجام شده پیرامون آن پرداختند. همچنین طرح تفصیلی ارائه شده مورد بررسی قرار گرفت. توجه به مشکلات عینی در زمینه تأمین مالی نظام اقتصادی و حرکت از مشکل به سمت مسئله و سپس حل آن مسئله از نکات مطرح شده در ارزیابی طرح ایشان بود.
در پایان این نشست هماهنگی‌های لازم پیرامون شرایط تشکیل هسته حل مسئله، ارتباط مستمر با بنیاد و حمایت بنیاد از هسته‌های حل مسئله انجام شد.