از دير باز فقهيان در حوزهاي علميه با تلاش و مجاهدتهاي فراوان گامهاي موثري براي رشد و تعالي فقه و اصول برداشته و همواره در صدد پاسخگوئي به مسائل پيش روي جامعه خود بودند.
در حوزه علميه براي پرورش فقهيان كارآمد، با تكيه بر سنت ديرينه و مستحكم خود، نظام آموزش متكي بر تدريس و نظارت اساتيد فرهيخته و مجرب، پايه ريزي شده و طلاب جوياي علم و معرفت از خرمن دانش اساتيد استفاده كرده و با حضور در محافل درسي، كسب علم و دانش ميكنند. البته در اين فرايند افراد مستعد و پرتلاش كه مراحلي را گذارنده باشند، در كنار ادامه تحصيل، به امرتدريس مبادرت ميورزند .
اين امر در طول ساليان متمادي، حوزههاي علميه را با نشاط لازم، در مسير توليد علم و معرفت پيش ميبرد. البته عالمان ژرف انديش در كنار تدريس و تربيت فقيهان آينده ،محصول تلاشهاي علمي خويش را در قالب كتابها و رساله ها ثبت و ضبط كرده و به عنوان تراث گرانبهاي شعيه براي ما به يادگار گذاشتهاند.
آنچه امروزه در كنار پاسداري از اين سنت گرانسنگ ضروري مينمايد، استفاده از شيوههاي موثر و روزآمد براي افزايش بهرهوري طلاب و تسريع در رشد و ارتقاء علمي آنان است. در اين ميان استفاده از شيوه پژوهشي در كنار آموزش مرسوم، ميتواند ابزاري موثر و كارآمد باشد .
به نظر مي رسد نظام آموزشي حوزه هاي علميه خوب است در كنار تقويت فرايند موجود در نظام درسي، به امر پژوهش توجه ويژه كرده و براي آن در نظام آموزش جايگاهي مؤثر ببينند. براي تحقق آن بايد برنامهاي جامع مدون نمود و طلاب را در روندي مناسب، با ابزار تحقيق و نگارش و متون مورد نياز آشنا كرد تا به ترتيب با رشد و طي درجات علمي در سطوح مختلف، نگارش مقالات را در مباحث مهمتر و با عمق بيشتر تمرين كنند. در اين صورت طلبه هايي كه در ادامه تحصيل وارد مقطع درس خارج مي شوند، ميتوانند در مسائل فقهي، اقدام به تحقيق و نگارش كرده و با نظارت اساتيد ،در راستاي به كارگيري قواعد استنباط و تمرين روش آن، تلاش كرده و در مسير آشنايي با فقاهت گام بردارند .
با تداوم اين امر، حوزههاي علميه شاهد محققاني خواهد بود كه در آينده ميتوانند با تكيه بر تراث ارزشمند فقيهان و تسلط بر روش اجتهاد جواهري، براي دستيابي به پاسخ مناسب در مسائل مورد نياز جامعه، تلاش كنند و مجامع علمي كشور از آن بهرهمند گردند.
در سنوات اخير توجه به پژوهش، بسيار مورد توجه فرهيختگان و محققان حوزه علميه قرار گرفته و در اين ميان سالانه چندين فصلنامه، مقالات علمي كه دربردارنده بررسي مسائل مرتبط با فقه و فقاهت بوده را منتشر ميكنند. بيشتر اين مقاله ها سعي در بررسي مسائلي دارند كه كمتر كار شده و نوپيدا ميباشند كه خود تلاشي مبارك است.
مركز جامع علوم اسلامي ولي امر عجل اﷲ فرجه الشريف نيز با ضروري دانستن پژوهش و اذعان به ثمرات آن در رشد و ارتقاء علمي طلاب محترم، به اين امر اهتمام ورزيد. در اين راستا با تشويق و به كارگيري كارگاههاي آشنايي با نگارش مقالات، با همكاري اساتيد مجرب، اقدام كرده و تاكنون مقالات متعددي به نگارش درآمد. البته در كنار آشنايي با فن نگارش و مباحث مرتبط با ساختار مقاله، نظارت علمي و اهميت موضوع مد نظر بوده تا تلاش مجموعه طلاب و اساتيد، خدمتي به جامعه علمي باشد و گامي گرچه كوچك، براي حل پارهاي از مسائل مورد نياز، برداشته شود.
مقالات منتخب اين طلاب عزيز، بعد از طي فرآيند ارزيابي و اصلاح و تأييد علمي، در دوفصلنامه علمي تخصصي »پرتو فقاهت« منتشر گرديده تا تلاش آنان ارج نهاده شده و زمينه بهرهمندي از اين مقالات نيز فراهم آيد.