حوزه ی مطلوب برای جامعه و نظام اسلامی دارای چه شاخصه هایی است؟
صحبت های آیت الله بوشهری در جمکران جلسه انس با امام زمان عج 9/6/1401
رسول اکرم صلی الله علیه و آله
انّ الله یطاع بالعلم و یعبد بالعلم و خیر الدّنیا و الآخرة مع العلم »
براستی خدای متعال با علم، اطاعت و عبادت می شود و خیر دنیا و آخرت همراه علم است.
باعرض تسلیت ایام اسارت آل الله خدمت امام زمان ارواحنافداه و همچنین شما دانش پژوهان گرامی
و همچنین تقدیر و تشکر میکنم از مدیریت محترم مرکزجامع جناب حجت الاسلام قنبرزاده که زمینه را آماده و مهیا کردند تا در روزهای آغازین سال تحصیلی در خدمت شما عزیزان باشم.
من دو پرسش را مطرح میکنم و این دو پرسش را زمینه ی تبیین مباحثم مطرح میکنم.
1/ چه انتظاری باید از حوزه های علمیه داشته باشیم؟یعنی میخواهیم با تاسیس این مراکز به کجا برسیم؟
2/کسانی که در این مراکز تحصیل میکنند،باید چه ویژگی هایی داشته باشند ؟
3/حوزه ی مطلوب برای جامعه و نظام اسلامی ما دارای چه شاخص هایی است؟
سه نگاه و رویکرد در مورد حوزه وجود دارد.
نگاه اول یک نگاه تفریطی است که مشتری آنچنانی ندارد وآن اینکه ما حوزه ای میخواهیم که تحرک و بالندگی در آن نباشد ،راکد باشد.یعنی خواهان تحول در حوزه نیستند.و با هر نوع تحرکی در حوزه مخالفند.
نگاه این عده نسبت به تحول در حوزه ، بهم ریختگی است...
در حالی که به اصطلاح مرحوم مصنف زنده است.منظور از تحول به ریختگی نیست،بلکه تکامل بخشیدن است.
نگاه دوم یک نگاه افراطی است که می گوید ما یک نگاه مدرن میخواهیم.یعنی حوزه مثل دانشگاه شود.
البته ما طرفدار وحدت حوزه و دانشگاه هستیم ولی در عین حال حوزه ،حوزه است و دانشگاه،دانشگاه...
اما نگاه سوم یک نگاه واقع بینانه است،که من فکر میکنم این نگاه سوم با واقعیت حوزوی ما سازگارتر است.
ما نه حوزه ای را میخواهیم که تحول در آن نباشد، ونه حوزه ای را میخواهیم که کپی دانشگاه باشد...
اما حوزه ی مطلوب چه حوزه ایست؟
بنده میگویم:دیدگاه سوم که در تعابیر و کلمات رهبر فرزانه ی انقلاب هم به چشم میخورد،و در دیدگاه کسانی که تمدن نوین اسلامی را مدنظر قرار می دهند.
اولین نکته ای که ما در حوزه ی مطلوب می بینیم ،اینکه اصالتهای حوزه و سنت های حوزه که آزموده شده،اینها باید بماند.
مثلا سنت مباحثه کردن طلاب که از قدیم در حوزه های ما بوده است ،این باید بماند.مباحثه باعث میشود تا طلبه استادانه درس بخواند و استاد شود.
و یا پایبند بودن به عبادات و دعا و نماز شب از سنت های اصیل حوزه بوده است.
و یا ادب در مقابل استاد.
سنت های اصیل حوزه حاصل چند قرن تجربه است.
حوزه ی مطلوب حوزه ایست که توجه به نیازهای جامعه هم دارد.ما پرچم حفظ اصالت ها را برافراشته نگه میداریم چون معتقدیم:
العالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِس
امام صادق (علیه السلام) فرمود: شبهات به کسی که زمانه خود را بشناسد هجوم نمیآورد.