مرکز جامع علوم اسلامی

بسم الله الرحمن الرحیم

خلاصه گزارش از مرکز

مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر عجل الله تعالی فرجه الشریف جهت تامین نیروی های کارآمد و روزآمد حوزوی برای تولید علم دینی مورد نیاز جامعه اسلامی و همچنین تربیت نیروهای مورد نیاز حکومت اسلامی، در سال 1387 تاسیس شد و هم اکنون 195 طلبه دارد.

هیات امنای این مرکز عبارتند از:

• حضرت آیت الله مومن (رئیس هیات امنا)؛
• حضرت آیت الله اراکی (نائب رئیس هیات امنا)؛
• حضرت آیت الله حسینی بوشهری؛
• حضرت آیت الله شب زنده دار؛
• حجه الاسلام و المسلمین خسروپناه؛
• حجه الاسلام و المسلمین عالی؛
• حجه الاسلام و المسلمین شیرمردی؛
• جناب آقای مهندس مادرشاهی؛
• سرکار خانم دکتر لباف؛
• مدیر مرکز (حجه الاسلام و المسلمین جعفرزاده).

اهداف کلان مرکز عبارتند از:

• مبنا قرار دادن اجتهاد حوزوی با تاکید بر آموزش های قرآنی و روایی به عنوان پیش­نیاز اصلی فعالیت های حوزوی.
• پرورش عالمان و متخصصان علوم اسلامی در حد نظریه پردازی های کلان، بر اساس تربیت جامع و متوازن معنوی و اسلامی، برای همه جهان به ویژه کشورهای اسلامی و بالاخص نظام مقدس جمهوری اسلامی در همه شئون حوزوی؛
• کارآمدی و کارآشنایی متناسب با مسئولیت وارثان امامان اطهار در عصر حاضر.
• روزآمدی و زمان آهنگی مناسب با مسئولیت عالمان عامل به دین محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین.
• نظام مند ساختن دروس خارج حوزه های علمیه؛
• تعامل با بخش های مختلف دانشگاهی و حکومتی؛

دوره های آموزشی مرکز:

این مرکز سه دوره آموزشی دارد:

1. دوره آموزشی سطح عالی: که دربرگیرنده دروس پایه هفتم تا دهم حوزه می باشد؛ در این دوره اهتمام ویژه ای به فقه و اصول با تاکید بر احیای سنت های اصیل حوزوی از طریق تلاش و سعی طلاب جهت: فهم سهل تر و سریع­تر مطالب با انجام «پیش مطالعه» و «پیش مباحثه»؛ تثبیت و تعمیق آموخته ها با انجام مناسب «مباحثه»؛ شرکت فعال در برنامه های کمک آموزشی مثل «استادیاری»؛ توسعه معلومات با انجام «مطالعات تکمیلی» فراتر از مباحث کلاسی و همچنین «پژوهش های مربوط» وجود دارد[1]؛ علاوه بر آن علوم مورد نیازی که تکمیل کننده دانش و شخصیت دانش پژوه است از قبیل: قرآن و تفسیر، حدیث، رجال، فلسفه و کلام، تاریخ، آشنایی با افکار مصلحان مخصوصا شهید مطهری، شناخت جوامع اسلامی، آشنایی با اندیشه های امام و رهبری و بینش سیاسی نیز مورد تاکید قرار می گیرد و مهارت های مورد نیاز طلبه نیز به آنان آموزش داده می شود؛ در این دوره 10 واحد برای آشنایی با رشته های تخصصی خوانده می شود (هر رشته 2 واحد) تا طلبه از اول خارج پیش تخصصی، گرایش تخصصی خود را انتخاب کند.
2. دوره خارج پیش تخصصی: که به مدت پنج سال به طول می انجامد؛ در این دوره تاکید بر رسیدن طلاب به توانایی استنباط بر اساس شیوه های سنتی حوزه می باشد که با کار ویژه بر فقه و اصول با توجه به سنت های اصیل حوزوی و همچنین استفاده از روش های استادیاری تمهیدی، اصول پژوهشی و هم چنین فقه محیط سعی در رسیدن به این مهم دارد. در این دوره برخی از دروس تکمیلی و مهارتی نیز گذرانده می شود که می توان از آنها به 25 واحد دروس تخصصی رشته ها اشاره کرد که بیشتر در پنجشنبه ها و تابستان ها برگزار می شود[2] و در پایان با اتمام سطح سه حوزه و گذراندن پایان نامه مربوطه می توانند در دوره تخصصی شرکت نمایند. در این دوره به منظور خوانده شدن مقدار معتنابه اصول فقه، (که تا پایان پنج سال به اصول عملیه برسند) در دو سال اول یک اصول دیگر نیز به مدت سه جلسه در هفته شرکت می نمایند. و همچنین در سال سوم تا پنجم علاوه بر فقه اصلی، فقه محیط در ابواب مختلف فقه برای آنها گذاشته می شود. در این پنج سال سعی بر این است که به مدت سه سال فقه عبادات و مدت دوسال فقه معاملات خوانده شود.
3. دوره خارج تخصصی: که به مدت پنج سال به طول می انجامد؛ این دوره که مهمترین بخش مرکز و هدف نهایی ایجاد آن می باشد، از اهمیت به سزایی بر خوردار است؛ موسسین این مرکز معتقدند که مکتب پویا و کمال­خواه دین اسلام، در بردارنده نظام جامع دینی است که باید در راستای تمدن سازی اسلامی از آن بهره برد. آیة شریفه نفر، مأموریت تمدنی متولیان دینی را در سه مرحله اساسی و کلی، تذکر داده است. 1) شناخت عمیق دین، 2) تبلیغ روشمند و تأثیرگذار و 3) تحقق عینی دین در جوامع بشری، مأموریتی است که باید علماء دین، با عنوان وارثان انبیاء و به تبع حوزه­های علمیه با تمام استعدادهایش دنبال شود. در این دوره به مباحث فقه الاجتماع پرداخته می شود که با توجه به شرایط و امکانات موجود در چهار رشته: فقه سیاست، فقه اقتصاد، فقه حقوق و قضاء و فقه تربیت برنامه ریزی و در حال اجراء[3] می باشد؛ در این دوره علاوه بر ادامه اصول فقه به روش حوزوی، فقه مرتبط با رشته انتخابی نیز به روش حوزوی ادامه پیدا می کند و در کنار آن مباحث فقه اجتماعی متناسب با رشته انتخابی، مباحث فلسفه علوم انسانی اسلامی، مباحث فلسفه فقه و فقه الاجتماع مربوط به رشته تخصصی و همچنین مباحث علوم انسانی مربوط به رشته انتخابی تدریس خواهد شد. در پایان تدوین رساله تخصصی- اجتهادی، پس از اتمام دوره پنج ساله تخصصی توسط دانش پژوه در طول دو سال پژوهش به عنوان فارغ التحصیلی از مرکز محسوب می شود.

از آنجا که رسیدن به این اهداف بلند به آسانی قابل دست یابی نیست، گروهی از علماء و فضلاء دائما در حال بررسی برنامه ها، متون، شیوه ها و روشهایی هستند که بتوان با سرعت و کیفیت بیشتری به این اهداف دست یافت که تاکنون شیوه های مختلفی تدوین و با موفقیت در سال تحصیلی مختلف[4] اجراء شده است مانند استادیاری، شاگردمحوری، اصول پژوهی، فقه محیط، تدریس و ... که در گزارش کامل شرح آنها آمده است؛ افزون بر این که سعی شده است با استفاده از تابستان ها تعداد روزهای درسی به 200 روز برسد و همچنین حداقل کار علمی یک طلبه 10 ساعت باشد.

همچنین برای اهمیت و تخصصی بودن دوره خارج تخصصی، برای هر رشته یک گروه علمی تشکیل شده است که برنامه های هر رشته را با دقت بیشتری زیر نظر دارند.

اعضای گروه های علمی چنین است:

اعضای گروه فقه اقتصاد: حجج اسلام آقایان:

1. حجت الاسلام و المسلمین احمد علی یوسفی (مدیر گروه): مدیر علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده نظام‌های اسلامی و عضو هیات علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ اندیشة اسلامی
2. حجت الاسلام و المسلمین سید حسین میرمعزی: معاون آموزش پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
3. حجت الاسلام و المسلمین سید عباس موسویان: عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
4. حجت الاسلام و المسلمین غلام‌علی معصومی‌نیا
5. حجت الاسلام و المسلمین سیدرضا حسینی
6. حجت الاسلام و المسلمین مجید رضایی

اعضای گروه فقه سیاست: حجج اسلام آقایان:

1. حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه (مدیر گروه): رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
2. حجت الاسلام و المسلمین میراحمدی: معاون فرهنگی و مدیر گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشکده علوم اقتصادی وسیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران
3. حجت الاسلام و المسلمین محمدجواد ارسطا
4. حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی
5. حجت الاسلام والمسلمین حسن جعفرزاده

اعضای گروه فقه حقوق و قضاء: حجج اسلام آقایان:

1. حجت الاسلام و المسلمین سید حسن وحدتی (مدیر گروه): عضو شورای علمی گروه حقوقی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه - معاون گروه حقوق خصوصی در دانشگاه قم- مدیر گروه فقه قضائی جامعه المصطفی العالمیه
2. حجت الاسلام و المسلمین محمد سعید واعظی
3. حجت الاسلام و المسلمین عزیزالله فهیمی: عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و معاون آموزش دانشگاه قم
4. حجت الاسلام و المسلمین علیرضا امینی
5. حجت الاسلام و المسلمین علوی
6. حجت الاسلام و المسلمین حسن جعفرزاده

اعضای گروه فقه تربیت: حجج اسلام آقایان:

1. حجت الاسلام و المسلمین محمد عالم زاده نوری (مدیر گروه): مدیر گروه اخلاق مرکز اخلاق و تربیت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
2. حجت الاسلام و المسلمین علیرضا اعرافی: عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رئیس جامعه المصطفی العالمیه، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
3. حجت الاسلام و المسلمین عباس­علی شاملی: مدیر گروه علوم تربیتی موسسه امام خمینی ره، عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالیمه
4. حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی: عضو هیأت امنای مرکز جانع علوم اسلامی ولی امر عج
5. حجت الاسلام و المسلمین مجتبی مصباح یزدی: عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی ره

تعداد اساتید واستادیاران مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر(عج)

نکته قابل ذکر: طلاب خارج تخصصی و خارج دوره دوم در دروس خارج از مرکز شرکت می کنند.

تعداد طلاب هرپایه

کل طلاب سطح عالی 80

کل طلاب خارج عمومی 65

کل طلاب خارج تخصصی 50 (فقه القضا 5 نفر- فقه الاقتصاد 5 نفر – فقه تربیت 5 نفر – فقه سیاست 10 نفر )

کل طلاب مرکز جامع 195