جامعه در فقه نظام متشکل از امام و امت است.امت واحدی که متشکل از افراد مختلف است که با اراده ی واحدی حرکت میکنند.
امت در مرزبندی های خود با سائر امت ها تابع مرزهای زمینی نیست. بلکه به مرز اراده ها وابسته است. هر فردی در هر مکانی از کره ی زمین در صورتی که خود را تحت ولایت ولی خدا ببیند ، داخل در امت اسلامی است.
روز سه شنبه 8 شهریور 1401 به دعوت قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی استان قزوین از پژوهشگاه فقه نظام ،مجموعه ای از فعالان علمی رشته ی اقتصاد حوزه ی علمیه قم به قزوین سفر کردند.
حجة الاسلام کمیل قنبرزاده استاد اقتصاد حوزه های علمیه در دانشگاه امام خمینی قزوین به ارائه ی چالش های روش موجود و سنتی در اسلامی سازی علوم اجتماعی پرداخته و آن را مورد نقد و بررسی قرار دادند.
و روش کشف و استنباط نظام اقتصادی اسلام و سایر نظام های اجتماعی از منابع دینی را تبیین کردند.
از منظر ایشان هر نیروی اجرایی و اداری کشور و هر نیروی علمی حوزوی و دانشگاهی بایستی این سوال را پاسخ دهد که در هر مشکلی که نظام اسلامی با آن مواجه میشود آیا راه حلی از اسلام میشود پیدا کرد؟
فقه نظام راه حلی است که در مواجهه با این پاسخ میتوان مطرح کرد.
کسانی که در مشکلات نظام اسلامی به جای پیدا کردن راه حل از مبانی اسلامی ،از منابع غربی و غیراسلامی به جست و جو می پردازند،ضرورتا مشکل اعتقادی ندارند اما نوع نگاهشان این گونه است که به دنبال حلال و حرام مساله نیستند. بلکه به دنبال اثر واقعی آن هستند.
در یکی از دوره های تاریخی ، امام باقر علیه السلام احساس خطر اقتصادی برای کل جامعه ی اسلامی میکند، علی رغم غاصب بودن خلیفه به او پیشنهاد میکند که در مواجهه با تحریم های حکومت روم سکه ی طلا ذخیره کند. چون این تحریم ها منتهی به رکود شدید در بازار جامعه ی اسلامی خواهد شد.این پیشنهاد راه حل در ناحیه حرام و حلال نیست بلکه ی نکته ی اصلی آن ارائه ی راه حلی برای مشکلی از مشکلات جامعه ی اسلامی است.چه اندازه از این بخش از اسلام رونمایی شده است؟؟؟
فقه نظام فقهی است که به بررسی احکام و روابط جامعه می پردازد. جامعه در فقه نظام متشکل از امام و امت است.امت واحدی که متشکل از افراد مختلف است که با اراده ی واحدی حرکت میکنند.
امت در مرزبندی های خود با سائر امت ها تابع مرزهای زمینی نیست. بلکه به مرز اراده ها وابسته است. هر فردی در هر مکانی از کره ی زمین در صورتی که خود را تحت ولایت ولی خدا ببیند ، داخل در امت اسلامی است.
استاد قنبرزاده در تبیین فقه نظام گفتند روش مرسوم در اسلامی سازی علوم انسانی اینگونه بوده که نظام اقتصادی اجتماعی فرهنگی از غرب دریافت میشود و تک تک گزاره های آن با احکام تکلیفی اسلام سنجیده میشود .و در صورتی که گزاره ی مدنظر حلال بوده و مطابق با احکام الزامی شرع باشد صحیح تلقی میشود.اما در صورتی که هرکدام از این گزاره ها مخالف با واجب یا حرامی از احکام شرعی باشد ،حکم به حذف و یا تغییر آن میشود.
تغییر این گزاره هم به صورت ابزارسازی اتفاق می افتد .یعنی با نگاه فقهی ابزاری جدید برای تامین همان هدف ارائه میشود.
اگر قرض ربوی حرام است از طریق قرارداد مشارکت+صلح استفاده میکنیم تا همان نتیجه را حاصل کنیم.درحالی که دیگر حرام نیست و حلال است.این اسلامی سازی چیزی است که عنوان عدم مغایرت را به آن می دهیم.
پرواضح است که خروجی این روش بانکداری اسلامی نیست.همان اندازه که سانسور کردن صحنه های غیرمجاز باعث اسلامی شدن فیلم های هالیوود شد،به همان اندازه نیز علوم انسانی با روش عدم مغایرت ، اسلامی میشود.درست است که فیلم با سانسور دیگر حرام نیست اما فرهنگ اسلامی را منتقل نمی کند،خانواده در این فیلم ارزشمند معرفی نمی شود،فرزندآوری و سائر ارزشهای اسلامی القاء نمی شود.در حالی که تجمل گرایی،شهوت پرستی ،دنیاطلبی و....... ترویج میشود.این نکات قابل سانسور نیست.