مهم ترین فعالیت ها و برنامه های دروس خارج عمومی را در بیان حجت الاسلام رمضانپور مدیرخارج عمومی مطالعه کنید.

بسم الله الرحمن الرحیم

حجت الاسلام رمضانپور.مدیر خارج عمومی...

در دوره خارج عمومی، مجموع ساعات درسی طول هفته 10 جلسه  و درس اصلی فقه و اصول 10 جلسه استادیاری و 5 جلسه برای برنامه‌های تکمیلی، تهذیبی، بصیرتی و نشستهای علمی(4 ساعت پنج شنبه ها و یک ساعت درس اخلاق در طول هفته) و در تابستان 24 جلسه در هفته جهت برنامه‌های تکمیلی در نظر گرفته شده است.

 بنابراین در طول سال تحصیلی مجموع ساعات فقه و اصول 300 جلسه و مجموع استادیاری‌ها نیز 300 جلسه و مجموع برنامه‌های تکمیلی به 150 جلسه میرسد و در دورۀ تابستانی 120 جلسه به برنامه‌های تکمیلی اختصاص یافته است.
ضوابط انتخاب درس خارج ...
الزامات:
- انتخاب درس خارج تنها از اساتید معرفی شده توسط مرکز و منوط به رسیدن به تعداد پنج نفر برای شرکت در هر درسی مجاز است.
- کسانیکه بیش از نصف خارج اصول را ندیده‌اند ملزم به تداوم دوره خارج عمومی هستند مگر در صورتی که در سال آخر دورۀ عمومی در درس اصول سریع شرکت کنند (البته برگزاری این دوره منوط به رسیدن تعداد متقاضیان به حد نصاب است. در غیر اینصورت ملزم به تداوم دورۀ خارج عمومی هستند)
- در صورت انتخاب دروسی که چهار روز در هفته برگزار می‌شوند، باید در یک درس یک روزه همان استاد یا درس یکروزه سایر اساتیدی که دروس یکروزه دارند شرکت کنند.
- در تعیین دروس فقه و اصول مجاز به انتخاب سرفصلهایی که قبلا در دروس خارج گذرانده‌اند نیستند.
- تغییر استاد و درس خارج در وسط سال تحصیلی مجاز نخواهد بود.
دو مورد فوق با تائید یکی از اعضای هیات علمی(با توجه به استاد درس یا موضوع مورد نظر یا سایر استدلالات) قابل قبول خواهد بود
ترجیحات:
- پیشنهاد می‌شود برای انتخاب دقیق تر درس خارج، طلاب محترم با یکی از اعضای هیات علمی مشورت کرده و با تائید کتبی آنها اقدام به انتخاب درس خارج کنند.
- در انتخاب درس خارج اصول در دوره عمومی، از انتخاب دروسی که به بررسی تفصیلی و طولانی مباحث میپردازند اجتناب شود و از دروسی استفاده شود که در طول 5 سال عمومی بیش از دو سوم مباحث اصولی مورد بررسی قرار گیرد. به شکلی که دورۀ اصول در 7 تا 9 سال به اتمام برسد.
- در درس خارج فقه از ورود به موضوعات مستحدثه در ابتدای دوره اجتناب شود و حتی المقدور موضوعات سنتی که منابع متعدد و مباحث چالشی و پیچیده دارد انتخاب شود.
- از تغییر سالانه استاد اجتناب شود و با مشورت با اعضای هیات علمی دروسی انتخاب شود که در یک دوره دو تا چهارساله از محضر یک استاد استفاده شود.
- در تغییر استاد و درس از بروز تشویش در مباحث عبادات و معاملات اجتناب شود. به عبارت دیگر ابتدا دو الی سه سال در دروس عبادات شرکت شود و بعد دروس معاملات انتخاب شود.

کلاس استادیاری(کارگاه تمهیدی اجتهاد)
کلاس استادیاری برای تسلط طلاب درس خارج به مقدمات اجتهاد در رجوع به منابع و جمع بندی مطالب و رسیدن به قدرت نقد طراحی شده است. در این روش قبل از درس خارج با مدیریت استادیار، چند منبع مختلف برای مطالعه معرفی میشود تا طلاب با مطالعه منابع مختلف و ارائه مطالب آنها در کلاسهای استادیاری و سپس جمع‌بندی مطالب مطرح شده در منابع مختلف، توان استفاده از منابع در حل مساله را کسب کرده و در این فرآیند استادیار به ارتقای مهارت طلاب در استفاده از منابع و جمع بندی مطالب کمک کند. سپس طلاب در درس خارج شرکت کرده و با قضاوت قبلی نسبت به مسأله، با نگاهی نقادانه، از نظرات استاد استفاده میکنند.
اهداف
مهمترین اهداف استادیاری تمهیدی عبارت است از:
1- تمرین مراجعه به منابع در فضای کارگاهی و با نظارت و هدایت استادیار
2- آشنایی با منابع مختلف و روش استفاده از آنها
3- حصول مهارت جمع بندی مطالب از منابع مختلف
4- ارتقاء توانایی استدلالی و قدرت نقد و مقارنه مطالب بزرگان
ضوابط
۱- حتماً پیش از ارائه بحث در درس خارج، باید مباحث آن سرفصل در کلاس استادیاری تکمیل شود.
۲- برای هر یک از دروس خارج، 5 جلسه کلاس استادیاری در هفته تشکیل میشود.
۳- کلاسهای استادیاری با حداقل 4 و حداکثر 7 نفر تشکیل میشود.
۴- خلاصة مطالبی که از منابع مختلف مطالعه شده، باید به صورت مکتوب توسط تمام طلاب در هر جلسه آماده ارائه باشد. این خلاصه‌ها فیشهای ابتدائی برای تقریر نویسی محسوب میشوند.
۵- کلاس استادیاری بر اساس «اصل شاگرد محوری» توسط استاد، مدیریت می‌شود. بنابراین در صورت آماده نبودن طلاب برای ارائه مطلب، جلسه استادیاری تعطیل خواهد بود.
۶- زمان کلاس استادیاری 50 دقیقه آموزشی است.
وظایف طلاب در طرح استادیاری تمهیدی
1. رعایت ضوابط شرکت در درس به لحاظ حضور، غیاب، تأخیر و… در دروس اصلی و استادیاری
2. حضور در جلسات استادیاری با آمادگی کامل علمی برای ارائه مطالب از پیش تعیین شده و انجام تکالیف مقرر از سوی استاد. در صورتی که نمرات طلبه در هر هفته کمتر از 12 باشد باید برای مشاوره علمی به مسئول پایه مراجعه کند. تداوم این روند موجب ارجاع پرونده طلبه به کمیته انضباطی خواهد شد.
3. التزام به مباحثه دروس به تعداد جلسات تشکیل درس اصلی
4. تقریر نویسی:
تقریر نویسی با هدف ثبت و تنظیم آموخته‌های علمی و رسیدن به قدرت بیان منظم و دسته بندی علمی مطالب در فقه و اصول انجام میشود. پیش از شرکت در جلسات استادیاری و در ضمن مطالعه منابع تمهیدی، فیشهای اولیه از طریق تلخیص متون تعیین شده تدوین میشود. سپس نکات انتقادی به مطالب هر منبع که توسط استادیاران یا خود طلاب مورد توجّه قرار میگیرد در کنار تلخیص مطالب هر منبع درج خواهد شد. در پایان بررسی منابع مختلف، طلبه برای تقریر بحث اقدام به تلفیق و جمع‌بندی مطالب موجود در منابع مختلف میکند. در این مرحله باید ضمن تبیین دقیق مسأله، به بیان مبادی تصوری بحث و ذکر اقوال مطرح در آن فرع پرداخته و سپس با حذف موارد تکراری و برجسته کردن مطالب مهم و تسلط بر حفظ سیر استدلالی هر مبحث، ادله مذکور در منابع مختلف را با رعایت امانت و دقت نقل و نقد کند و با ذکر نکات رجالی و درایه الحدیثی و ... اقدام به جمع بندی مباحث مطرح شده در استادیاری کرده و سپس در درس خارج حاضر گردد و از پرداختن به مطالب غیر ضروری خودداری نماید. پس از شرکت در درس خارج، نکات و نظرات استادِ مدرِّس خارج را در بررسی ادله و اقوال ضبط کرده و در صورتی که نظر یا نقدی داشت در حاشیه درج نماید.
در بخشهایی از درس خارج که به دلایل مختلف امکان طی شدن فرآیند تمهیدی مطالب میسر نشد، برای تقریر نویسی به نقل مطالب استاد و تکمیل آن با مراجعه به منابع اکتفا نماید. این تقریرات باید به شکلی باشد که در ادامه قابل تبدیل به مقالات علمی – ترویجی یا علمی – پژوهشی باشد.
ارزیابی علمی تقریرهای نوشته شده در هر درس از طریق بررسی تقریر یک مساله انجام خواهد شد و طلاب محترم موظف هستند در هر نیمسال یک تقریر فقهی و یک تقریر اصولی را به عنوان تکلیف پژوهشی به معاونت پژوهش ارائه دهند.
5. شرکت در امتحان شفاهی داخلی مرکز :
در صورت عدم قبولی در امتحان شفاهی، امتحان مجدّد ظرف مدت 10 روز برگزار خواهد شد و در صورت عدم قبولی در امتحان تجدیدی، ادامه تحصیل طلبه مشروط به موافقت شورای علمی است. طلاب محترم در صورت تمایل با تائید معاونت پژوهش، میتوانند به جای امتحان شفاهی درس خارج، به ارائه مقاله خود در یک جلسه (مانند دفاع علمی از پایان نامه) بپردازند.
6. مقاله نویسی:

هر طلبه در هر سال تحصیلی یک مقاله تحت هدایت استاد راهنما می نویسد. در سال اول یک مقاله اصولی و در سال دوم یک مقاله فقهی با استفاده از تقریرات خود و مطالب طرح شده در درس خارج همان سال و با مراجعه به چندین منبع ارائه خواهد داد و در سالهای بعد میتواند از مسائل مورد نیاز در فقه‌های تخصصی با کمک از معاونت پژوهش استفاده کند. ترجیحا در مقالات تخصصی سعی شود که از هر یک از رشته‌های تخصصی، یک مقاله بنویسند. آیین نامه پژوهش توسط معاونت پژوهش ارائه خواهد شد.

به اشتراک بگذارید